ที่มาและความสำคัญ
การแพร่ระบาดของไวรัสโควิด-19 เป็นเหตุให้ประชาชนจำเป็นต้องสวมใส่หน้ากากอนามัยทุกครั้งที่ออกจากที่พักอาศัยทำให้ เกิดขยะหน้ากากอนามัยใช้แล้วซึ่งจัดว่าเป็นขยะติดเชื้อจำนวนหลายล้านชิ้นต่อวัน และหากหน้ากากอนามัยใช้แล้วถูกทิ้งปะปน ไปกับขยะมูลฝอยอื่นๆ อาจทำให้พนักงานเก็บขยะที่สัมผัสหน้ากากอนามัยใช้แล้วโดยตรงเกิดการติดเชื้อขึ้นได้ ขณะที่ ขยะบางส่วนอาจหลุดรอดปนเปื้อนสู่สิ่งแวดล้อม ส่งผลกระทบต่อระบบนิเวศและห่วงโซ่อาหารได้ ศสอ. จึงได้จัดทำโครงการ เพื่อศึกษาพฤติกรรมการทิ้งหน้ากากใช้แล้ว พร้อมทั้งสำรวจปริมาณหน้ากากใช้แล้วที่ทิ้งปะปนกับขยะชุมชน โดยใช้พื้นที่ บริเวณสยามสแควร์เป็นกรณีศึกษา เพื่อหาแนวทางในการจัดการต่อไป
ผลการดำเนินโครงการ
เนื่องจากโครงการยังอยู่ระหว่างดำเนินการ จึงยังไม่สามารถสรุปผลการดำเนินงานได้ แต่จากการสำรวจหน้ากากอนามัย ที่ถูกทิ้งรวมกับขยะชุมชน บริเวณจุดพักขยะของอาคารสยามสแควร์วัน (Siam Square One) และเก็บตัวอย่างพร้อมส่ง ตรวจหาเชื้อด้วยวิธี RT-PCR เป็นระยะ ในเบื้องต้นยังไม่พบการปนเปื้อน เชื้อไวรัสโควิด-19 ในตัวอย่างหน้ากากอนามัย ที่เก็บตรวจ ส่วนพฤติกรรมการทิ้งขยะนั้นจะสรุปผลจากการสำรวจทางกายภาพและแบบสอบถาม
ผลกระทบต่อสังคม
ผู้ทิ้งขยะตระหนักถึงพฤติกรรมและความเสี่ยงที่อาจจะก่อให้เกิดการระบาดของโรคกับบุคลากรที่เกี่ยวข้องกับการจัดการขยะ และประชาชนทั่วไป และหากสามารถปรับเปลี่ยนพฤติกรรมโดยทิ้งหน้ากากอนามัยใช้แล้วอย่างถูกวิธีในถังขยะที่สถานที่นั้นๆ จัดเตรียมไว้ให้ นอกจากจะช่วยแก้ปัญหาการแพร่ระบาดของโรคโควิด-19 และโรคติดเชื้ออื่นๆ แล้ว ยังช่วยลดจำนวนขยะ หน้ากากอนามัยซึ่งเป็นขยะติดเชื้อที่่มีส่วนผสมของพลาสติก ซึ่งหากปนเปื้อนสู่แหล่งน้ำจะมีผลกระทบต่อระบบนิเวศเป็น อย่างมาก